فرش خشتی
فرش حاصل در کنار هم قرار گرفتن طرح و نقش و نگاره هایی است که در قالب کلی فرش دیده میشود، طرح و نقش هر فرش نشان دهنده آداب و رسوم و فرهنگ آن منطقه است. طرح های با نام های گوناگونی برای بافت فرش وجود دارد یکی از این طرح ها فرش خشتی است. طرح فرش خشتی به شکل قاب است به این شکل که طرح های مرتب و یکسان در کنار هم قرار می گیرند.
طرح خشتی یا قابی از جمله فرش های با طرح درختی است که خصوصیات منحصربفرد و خاص خود را دارد. در این مقاله به معرفی طرح خشتی و ویژگی های آن می پردازیم.
معرفی فرش طرح خشتی
شهر های مانند کاشان، تبریز، نجف آباد و ... در ایران از جمله مهمترین بافندگان و تولیدکنندگان قالی دستباف و فرش ماشینی میباشند. تمامی تولیدات فرش ایران چه به صورت دستباف و چه به صورت ماشینی در سرتاسر دنیا به عنوان باکیفیت ترین تولیدات فرش ماشینی شناخته شده اند.
نام دیگر طرح خشتی طرح قابی نیز گفته میشود، این طرح جزء اصیل ترین طرح های قالی ایرانی است. از مهمترین ویژگی های طرح خشتی استفاده از نقوش هندسی به صورت کاملاً منظم و مرتب و با استفاده از یک قاعده از پیش تعیین شده است. نقوش هندسی به حالت های مختلفی کنار هم قرار می گیرند و همانند یک بنای مرتب و منظم طرح فرش خشتی را به وجود می آورند را فرش طرح خشتی می گویند.
مشخصات فرش طرح خشتی
طرح خشتی شامل چند دسته کلی قاب قرآنی، قاب بختیاری و قاب اسلیمی دسته بندی میشود. از مهمترین ویژگی های طرح خشتی می توان به:
هر کدام از خشت های قالی خشتی شامل نقش و نگاره های خاص و زیبای همچون طرح اسلیمی، بته جقه، طرح درختی، طرح افشان، طرح گلدانی، حیوانات و ... طراحی شده است. اما با ظهور دکوراسیون های مدرن، طرح و نقش های مدرن و مینیمال نیز در بافت فرش خشتی نیز استفاده میشود.
فرش های طرح خشتی ترکیبی از طرح های سنتی و مدرن است که طرفداران خاص خود را دارد. در بافت فرش دستباف طرح خشتی که در استان چهارمحال بختیاری بافته میشود و آنرا با نام قالی کیشتی یا خشتی می شناسند، طرح اصلی آن شامل گل خورشید و گل فرنگ است. طرح اصلی این طرح به صورت کاملاً مرتب و منظم است، طرح های که برای بافت قالی خشتی استفاده میشود نشان از جاودانگی، طراوت و شادابی است و از نقش نگاره های سرو تخت جمشید الهام گرفته شده است. حاشیه اصلی این فرش یک زمینه تیره رنگ دارد، در حاشیه های نازک تر از طرح های گل، برگ با شاخه های مواج استفاده میشود.
فرش طرح خشتی در شانه ها و تراکم های گوناگونی تولید میشود و شاما انواع فرش های 700 شانه، 1000 شانه، 1200 شانه و در نهایت 1500 شانه است که هر کدام تراکم های خاص خود را دارد.