کاشان یکی از شهرهای تاریخی زیبا و مشهور کشورمان است که مردم زیادی از سرتاسر جهان خواستار بازدید از آن هستند. آنچه به ما در داشتن یک سفر دلچسب و خاطره انگیز کمک می‌کند، آگاهی کامل از شهر و مکان های است که قصد بازدید از آن را داریم. کاشان شهری است پر از جاهای دیدنی و تاریخی و آشنایی از این مکان ها در ریختن برنامه سفر جذاب تر به ما کمک شایانی می‌کند. اگر می‌خواهید سفری دلچسب به کاشان را تجربه کنید، تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.
معرفی شهر کاشان
شهر کاشان در اصفهان قرار داشته و در موارد زیادی همچون گلاب، فرش کاشان و.... شهرت زیادی دارد. شهر کاشان زادگاه قدیمی ترین تمدن های جهان، تپه های سیلک است که قدمت 7 هزار ساله دارد. شاید برایتان جالب باشد اما شهر کاشان پایتخت و تمدن شهرنشینی و یکجا نشینی انسان هاست.
وقتی می‌گوییم کاشان شهر تاریخی است از 1700 اثر تاریخی صحبت می‌کنیم که 333 اثر از بین آنها در سازمان یونسکو ثبت شده است. بعضی از آنها مانند باع فین، تپه های سیلک مشهور است و بعضی از آنها جاهایی تاریخی جذابی است که دیدار از آنها روح انسان را جلا می‌دهد.
درادامه ما با تعدادی از مکان های تاریخی شهر کاشان که دیدار از آنها سفری خاطره انگیز برایمان رقم می‌زند، آشنا می‌شویم.
کاشان پر از جاذبه های تاریخی، باستانی، طبیعی و آیین های سنتی است. اگر بخواهید تمامی جاهای دیدنی کاشان را ببینید باید ماه ها وقت صرف کنید. اما امروز با زیباترین و مشهوترین آنها آشنا می‌شویم تا برنامه ای پر از زیبایی و جذابیت را برای سفرمان بچینیم. کاشان به جز مراکز تاریخی به موارد زیادی دیگری نیز شهرت دارد. یکی از این موارد فرش کاشان است. بیاید با این هنر کاشان نیز آشنا شویم و دلیل با کیفیت بودن فرش کاشان را با یکدیگر بررسی کنیم؟
فرش کاشان
کشور ایران مهد فرش جهان شناخته می‌شود. در ایران شهر کاشان قلب فرش است و کیفیت فرش کاشان زبانزد مردم سرتاسر جهان است. شهرت فرش کاشان بقدری است که بسیاری از مردم جهان کاشان را به فرش آن می‌شناسند. شاید جالب باشد که بدانید اولین فرش ماشینی ایران در شهر کاشان بافته شده و به همین دلیل فرش کاشان بازار داخلی و صادرات بسیار قدرتمندی دارد.
بیش از 700 کارخانه تولید فرش ماشینی و هزاران خانواده تولید کننده فرش دستبافت در کاشان و روستاهای زیر مجموعه آن قرار دارد. بهترین هنرمندان و طراحان فرش در شهر کاشان می‌زیسته و هم اکنون نیز زندگی می‌کنند.
اگر قصد خرید فرشی با کیفیت و ماندگار را داشتید، فرش کاشان از بهترین فرش هایی جهان است که در انواع طرح و رنگ و سبک برای شما عزیزان موجود است.
شاید برایتان سوال شود چرا باید فرش کاشان بخریم؟
از آنجایی که کاشان قلب فرش ایران است، سابقه بیشتری نسبت به بقیه شهر ها در تولید فرش داشته و از دستگاه های بافندگی و ریسندگی بروزی برخوردار است. از طرفی سابقه بیشتر، تجربه بیشتر و تجربه بیشتر کیفیت به همراه دارد. فرش کاشان توسط طراحان با استعداد و با تجربه و بروزترین دستگاه ها و با کیفیت ترین الیاف ها بافته می‌شود که کیفیت و ماندگاری فرش را تضمین می‌کند. پیشنهاد میکنم اگر قصد خرید فرش جدید را داشتید، حتما به سراغ برند های فرش کاشان مانند قصر فرش بروید تا ماندگاری و کیفیت جنس فرش مطمعن باشید.
کاشان شهر غنی از هنر و معماری است که دیدن و آشنایی با آنها به هر انسانی چه ایرانی و چه خارجی احساس فوق العاده ای می‌دهد. شما که در ایران هستید دیدن از این شهر برایتان راحت تر و مقرون بصرفه تر است، پس حتما در برنامه های سفر خود، سفر به کاشان را قرار دهید. قول می‌دهم هیچوقت خاطره این سفر از ذهنتان پاک نخواهد شد.
باغ فین کاشان
مشهور ترین مکان تاریخی کاشان که دیدن از آن برای هر توریست و مسافری ضروری است، باغ فین است. باغ فین نمادی از تمام باغ های ایران است. در تاریخ قم که یکی از قدیمی ترین منابع تاریخی از باغ فین اینطور یاد شده است: " بناها و كاريزهای فين، به امر جمشيد احداث شده است. "
باغ فین در تمامی دوران مورد توجه شاهان و پادشاهان مانند دوران آل بویه، ایلخانان و... بوده که در گسترش و بازسازی این باغ زببا اقدامانی صورت داده اند. دیدن از باغ فین را در برنامه اولین روزهای سفر خود به کاشان قرار دهید تا با زیبایی معماری کاشان بیشتر آشنا شوید و با انگیزه و ذوق بیشتر به سفر خود ادامه دهید.
حمام فین کاشان
در کاشان دو حمام تاریخی وجود دارد که هردو در بخش جنوبی باغ فین قرار دارد. این حمام ها به نام های حمام بزرگ و حمام کوچک معروف است. حمام بزرگ مخصوص افراد سلطنتی و حمام کوچک مخصوص خدمتکاران بوده است.
حمام بزرگ کاشان به دستور فتحلی شاه در دوران قاجاریه ساخته شده است. جالب است که حمام کوچک بیشینه تاریخی بیشتری داشته و در دوران صفویه ساخته شده که قدمت آن از حمام بزرگ بیشتر است. در ساخت خزینه حمام کوچک از 5 کاشی تاریخی که قدمت 500 ساله دارد، استفاده شده است. قتل امیرکبیر بزرگ که از ناگوار ترین اتفاقات تاریخی بوده در حمام کوچک رخ داده شده است. دیدن از حمام های کاشان به ما دید خوبی از معماری و آداب و رسوم مردمان قدیم هنگام حمام می‌دهد.
مسجد جامع کاشان
زیبایی معماری مسجد جامع کاشان بقدری است که در حق آن در کلام ادا نمی‌شود و تنها با بازدید می‌توانید به آن پی ببرید. این مسجد از قدیمی ترین آثار تاریخی کاشان است که در دوران سلجوقیان به دستور صفیه خاتون دختر مالک اشتر، ساخته شده است.
دیوارهای مسجد جامع کاشان توسط هنرمندان و استادان بزرگی همچون عبدالکریم و ابن محمد حسین محمد کاظم اصفهانی خطاطی شده و در دوران های مختلف مانند دوران کریم‌خان زند و عبدالرزاق خان، بازسازی شده است.
پیشنهاد می‌کنیم به این مسجد زیبا در سفر خود حتما سر بزنید تا با شاهکارهای هنر و معماری کاشان بیشتر آشنا شوید.
مدرسه و مسجد آقا بزرگ
گنبد مسجد آقا بزرگ از زیباترین و شاهکارترین هنرهای ایرانی است که ساخت آن در دوران قاجار توسط حاج محمد تقی خانبان شروع و در دوران سلطنت ناصرالدین شاه به پایان رسید. مسجد آقا بزرگ از محبوب ترین مکان های تاریخی برای توریست هاست.
تپه های سیلک کاشان
دیدن از قدیمی ترین تمدن ها برای همه ما جذاب و خاطره انگیز خواهد بود. اگر علاقه مند به تاریخ شناسی و باستان شناسی هستید، دیدن از تپه های سیلک برایتان جذاب خواهد بود. در تپه های سیلک دو گورستان وجود دارد که گورستان الف قدمت 3500 ساله و گورستان به قدمت 3000 ساله دارد که به قبل از میلاد باز می‌گردد.
تپه های سیلک از جنس خاک رس و سفال است که تا 80 سال پیش هیچ اثری از آنها نبود تا سیل آمد و این تپه های زیبا سر از خاک درآوردند.
آرامگاه شاعر معاصر سهراب سپهری
اشعار زیبای سهراب سپهری در تمام دنیا زبانزد خاص و عام است. اگر عاشق شعر و شاعری هستید پیشنهاد می‌کنیم در 42 کیلومتری از شهر کاشان به مشهد اردهال رفته و از آرامگاه این شاعر هنرمند که در در صحن امام‌زاده سلطان علی ابن محمد باقر در روستای مشهد اردهال به خاک سپرده شد، دیدن کنید.
آتشکده نیاسر
در ارتفاعات نیاسر، آتشکده چهار طاقی قرار دارد که به آتشکده نیاسر معروف است. ساخت این آتشکده به دوران ساسانیان باز می‌گردد که مکانی برای برگزاری آیین دین زرتشت بوده است. آتشکده نیاسر به نام های چهار قاپو و چهار دروازه نیز معروف است که در بین نماهای چهار طاقی تاریخی آسیب بسیار کمی دیده و سالم ترین آنهاست.
خانه بروجردی ها
اگر به کاشان آمدید حتما به خانه بروجردی ها سر بزنید زیرا از زیباترین معماری های جهان شناخته شده و دیدن از آنها به شما حس بسیار فوق العاده ای می‌دهد. زیبایی و شهرت معماری خانه بروجردی ها بقدری است که در بین مهم ترین بناهایی تاریخی که تور های کاشان در برنامه خود دارند و تمام توریست ها و مسافران علاقه مند به دیدن آنهاست.
خانه بروجردی ها به بادگیرهای هلالی شکل و قرینه خود معروف است که روی بام تالار و کلاه‌فرنگی آن قرار دارد. این اثر هنری ارزشمند در دوران قاجار ساخته شده که در خیابان علوی و محله تاریخی سلطان امیر احمد قرار دارد.
دلیل نام گزاری این خانه نیز به این دلیل است که مالک این خانه تاجر سرشناسی بوده که از شهر بروجرد محصولات مختلف را به شهر کاشان می‌آوده است. به همین دلیل به ایشان لقب بروجردی داده و به آقای حسن بروجردی مشهور شد و این خانه نیز نام خانه بروجردی‌ها را گرفت.
خانه بروجردی ها به عنوان نمادی از معماری و هنر خانه های ایرانی شناخته می‌شود زیرا در ساخت آن از تمامی فنون معماری سنتی استفاده شده است.
غار نیاسر کاشان( معروف به غار تارلار رئیس) و چشمه نیاسر
غار نیاسر به دلیل مقرر شدن در نیاسر به این نام معروف شده و قدمت 2000 ساله دارد. غار نیاسر یک مکان گردشگری عجیب کاشان است که به دست انسان نیز ساخته و احداث شده است.
تمامی ریزه کاری ها و سنگ های برداشته شده در ساخت این غار توسط انسان برداشته شده و این غار را از شاهکار ترین غارهای جهان کرده است. غار نیاسر یا همان غار تالار رئیس برای برگزاری آیین ها و سنت های مذهبی ادیان ایجاد شده است.
در کتاب «آیین مهر» آمده است که آب در آیین میترا دارای اهمیت زیادی بوده و یکی از آداب پیروان مهر، شست‌وشو و غسل محسوب می‌شده که برای شرکت در مراسم ستایش مهر، افراد باید تا چند شبانه‌روز با آدابی خاص خود را شست‌وشو می‌دادند و ضربه‌های تازیانه را تحمل می‌کردند. در مهرابه‌ها هم چاه آب یا چشمه‌های جوشان وجود داشته و به همین دلیل کف مهرابه‌ها را حفر می‌کردند. آبشار نیاسر دلیلی است که احتمالا غار نزدیک آن ( غار نیاسر) معبدی است که متعلق به پیروان آیین میترا بوده است.
آبشار نیاسر در محله سرکمر قرار دارد که آب خود را از چشمه اسکندریه یا همان چشمه تالار می‌گیرد و در کنار غار نیاسر قرار دارد. چشمه نیاسر در تعیین قدمت و شهرت نیاسر تاثیر بسیار زیادی داشته و دارد. دیدن از چشمه نیاسر و غار تالار رئیس از تجربه هایی است که همیشه در خاطرتان خواهد ماند.
پیشنهاد میکنم در فصل بهار یا پاییز به دیدن شهر زیبایی کاشان بروید تا از زیبای های آن بیشتر بهره ببرید. اگر در بهار و در ماه اردیبهشت به کاشان سر زدید، حتما از مراسم گلاب گیری کاشان دیدن کنید.
بازار قدیم کاشان
اگر می‌خواهید درکنار خرید سوغات کاشان از نمای تاریخی نیز بهره ببرید، به بازار سنتی کاشان سر بزنید. این اثر تاریخی از زیباترین و شاهکارترین بناهای تاریخی کاشان است که بسیاری از تاریخ نویسان ایرانی و خارجی و مورخان و نویسندگان بزرگ ایران و جهان از آن صحبت و یاد کرده اند. برای مثال،
در کتاب «زینت‌المجالس» چنین نوشته شده است: " مثل راسته بازار کاشان در تمام جهان نیست و طول آن بازار تقریبا دو هزار قدیم است."
«تاورنیه» نیز در مورد بازار سنتی کاشان نوشته است: " بازار کاشان خیلی زیباست و به اتاق‌های خوب پوشیده شده، کاروان‌سراها هم بزرگ و راحت. خصوصا یکی از آنها خیلی عالی است که نزدیک باغشاه دولت‌خانه واقع شده است."
تاریخ و قدمت بازار قدیم کاشان به دوران صفویه باز می‌گردد. البته اسناد و شواهدی نیز وجود دارد که اثبات می‌کند بازار قدیم کاشان در زمان آل بویه و سلجوقیان احداث شده است. دلیل اینکه قدمت بازار را به دوران صفویه نسبت می‌دهند این است که بازار قدیم کاشان در دوران صفویه رونق بسیار زیادی داشته است. بازار سنتی کاشان با قرار گیری در مجاورت راه های بازرگانی قدیمی، از پر رونق ترین بازار ها بوده و معماری بینظیر و خارق العاده آن باعث شهرت آن شده است.
در سال ۱۱۹۲ هجری قمری بر اثر یک زلزله شدید، بازار قدیم کاشان ویران شد و اهمیت و رونق خود را از دست داد. بنای فعلی بازار شاهکاری از هنر معماری در دوران قاجار است؛ زیرا این بازار در دوران فتحعلی شاه قاجار روی بقایای بازار پیشین ساخته شده است.
از زیباترین بناهای این بازار، بازار نو مسگرها و فرخ خان امین الدوله غفاری است که به دلیل بی همتا بودن معماری آنها زبانزد خاص و عام است و در هیچ جای جهان مثل و مانندی ندارد. بیش از ۱۲۰ دکان کوچک و بزرگ از دروازه دولت (میدان شهرداری کنونی) تا میدان فیض و مقابل مسجد میدان ساخته شده است که همگی از اثار هنری و تاریخی شناخته می‌شوند.
دیدن از این بازار برای هر مسافری که به کاشان قدم می‌گزارد، ضروری است. در میان این بازار قطعا به کافه هایی سنتی بر می‌خورید که حال و هوای بسیار سنتی و تاریخی داشته و فضای آرامش بخشی دارد.
شهر زیر زمینی نوش آباد ( شهر اویی)
در نزدیک شهر کاشان و شهر نوش آباد، شهر زیر زمینی اویی قرار دارد که ارتفاع بناهای آن از 4 تا 18 متر است. شهر زیر زمینی نوش آباد از قدیمی ترین شهر های زیر زیمنی جهان است که وسعت آن بیش از شهر کنونی نوش آباد است.
این شهر زیر زمینی زیبا و خارق العاده تماما به دست انسان ساخته شده و معماری بسیار عجیبی دارد. این شهر زیرزمینی در سه طبقه که از فضاهای مختلفی مثل اتاق، کانال‌های متعدد، راهرو، چاه‌ها و ... تشکیل شده است. هرکدام از این طبقه‌ها توسط چاه‌های عمودی شکل به یکدیگر متصل شده‌اند.
قدمت شهر زیر زمینی نوش آباد به پیش از اسلام باز می‌گردد که معماران و باستان‌شناسان بر این باورند که شهر زیر زمینی اویی، تونلی ساخته شده دست بشر است که در دوران های مختلف تاریخی، کاربردی نظامی و دفاعی داشته است.
بر دیواره‌های شهر آثار برخورد لبه شیء تیز دیده می‌شود که با توجه به سختی جنس زمین این منطقه، باستان‌شناسان این فرضیه را مطرح کرده‌اند که وسایل مورداستفاده برای حفاری باید از جنسی شبیه الماس بوده باشد.
دیدن از شهر زیر زمینی نوش آباد باید یکی از اساسی ترین قسمت های سفر شما به کاشان باشد.
قمصر کاشان
اگر به دنبال دیدن بهشت زمینی هستید، در اردیبهشت به قمصر کاشان بروید. قمصر پر از باغ ها و زمین هایی است که گل محمدی کشت می‌کند و همین باعث درجه یک بودن و شهرت گلاب قمصر شده است. دیدن از شهر زیبای قمصر و شرکت در مراسم گلاب گیری از بهترین تجربه هایی است که می‌توانید در سفر به کاشان داشته باشید.
دیگر بناها و مکان های تاریخی کاشان که می‌توانید دیدن از آنهارا نیز در سفر خود داشته باشید در زیر آمده است. پیشنهاد میکنم اگر زمان داشتید مکان های بیشتری را دیدن کنید تا از زیبایی تلفیق هنر و تاریخ بهره مند شوید:
• خانه‌ی طباطبایی‌ها
• بقعه‌ی خواجه تاج‌الدین
• روستای ابیانه
• موزه‌ی ملی کاشان
• خانه عباسیان
• منزل عامری‌ها
• حمام سلطان امیر احمد
• کاروانسرای مرنجاب
• مسجد میر عماد کاشان
• پل گبرآباد کاشان
• روستای کمال‌الملک (کله)
• آتشکده خرم‌دشت
• روستای ون
• روستای آذران برزک
• سید ضیاالدین و قدمگاه حضرت علی (ع)
• کاروانسرای سن‌سن کاشان
• مدرسه سلطانیه
• مناره زین‌الدین
• قلعه جلالی
• خانه حشمت‌اله خان
• خانه رزاقیان