صنعت فرش در ایران هر روز درحال گسترش است و کشیدن نقشه تمام فرش ها به روش سنتی کاری غیر ممکن است. طراحی و رنگ آمیزی یک نقشه فرش ممکن است ماه ها زمان ببرد و برای رشد و تولید انبوه فرش پاسخگو نیاز بازار نیست. با پیشرفت صنعت فرش در ایران روشی دیگر در نقشه کشی فرش ابداع شد که در آن نقشه کامپیوتری برای فرش طراحی می‌شود. نقشه کامپیوتری مانند نقشه های سنتی برای تمام فرش ها از جمله فرش دستبافت، فرش ماشینی ، گلیم فرش و..... قابل استفاده است.
از آنجایی که نقشه کامپیوتری و نقشه سنتی باهم تفاوت های داشته و مزایا و معایب خاص خود را دارند، تصمیم گرفتیم در این مقاله به تفاوت بین آنها بپردازیم. پس اگر،
• می‌خواهید قالیبافی را شروع کرده و یک تابلو فرش جذاب برای خانه خود ببافید.
• صاحب کسب و کاری در زمینه بافندگی فرش چه فرش دستبافت و چه فرش ماشینی هستید و می‌خواهید تولیدات خود را گسترش دهید.
تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا بهترین تصمیم را در انتخاب نقشه فرش داشته باشید.
نقشه سنتی چطور طراحی می‌شود؟
اولین نقشه هایی که برای بافت بهتر و منظم تر فرش ها استفاده شده، نقشه سنتی بوده است. در نقشه سنتی ، طراح نقشه باید مراحل زیر را طی کند تا یک نقشه قابل استفاده برای بافنده فرش ارائه کند:
• کشیدن نقشه مدنظر را برروی کاغذ های شطرنجی ریز
• رنگ آمیزی طرح کشیده شده با استفاده از آبرنگ
• نقطه گزاری نقشه فرش با استفاده از ماژیک یا خودنویس
چرا بعد از رنگ آمیزی نقشه فرش آن را نقطه گزاری می‌کنند؟
اشیاء نقشه فرش باید به صورت کامل مشخص و دورگیری شده باشد تا بافنده فرش بتواند به بهترین صورت طرح فرش را ببافد. بعد از رنگ آمیزی طرح روی نقشه فرش ، خانه ها و اندازه مشخص طرح نقشه فرش مشخص نبوده و بایستی دوباره نقطه گزاری شود تا این اندازه مشخص شود.
بافندگان فرش برای تهیه نقشه سنتی فرش بایستی به مغازه ها و فروشگاه های ابزارآلات فرش مراجعه کرده و طرح مورد علاقه خود را انتخاب کنند. بعد از آن باید پشم ها و الیاف های مورد نیاز برای بافت فرش را با توجه به رنگ های موجود در نقشه فرش تهیه کنید.
میزان یا وزن پشم مورد نیاز برای بافت فرش بر اساس نقشه سنتی مشخص نبوده و معمولا به صورت چشمی و توسط متخصصان این حوزه مشخص می‌شود. این کار برای بافندگان کمی دردسر ساز بود زیرا ممکن بود از یک رنگ پشم کم بیاورند و نتوانند مانند آنرا برای ادامه بافت تهیه کنند. ایجاد دو رنگی در بافت طرح فرش دستبافت باعث کم شدن ارزش و قیمت زیبایی فرش می‌شود. خوشبختانه با پیشرفت در این زمینه یک شناسنامه برای نقشه های سنتی طراحی شد و از رنگ های مورد نیاز برای بافت فرش به اندازه 10 سانتی متر همراه با میزان وزن مورد نیاز از آنها نوشته می‌شود تا کار بافت برای بافندگان فرش راحت تر شود. امروزه برای تمامی فرش هایی که نقشه سنتی دارند، شناسنامه همراه با رنگ پشم و میزان پشم مورد نیاز برای بافت فرش را مشخص می‌کنند.
میزان دقت و کیفیت نقشه سنتی فرش
از آنجایی که تعداد رنگ های استفاده شده در نقشه سنتی به رنگ هایی که طراح فرش در دسترس دارد، بستگی دارد، باعث می‌شود تنوع رنگی کمی در نقشه های سنتی نسبت به نقشه کامپیوتری ایجاد شود. از طرفی ممکن است طراح نقشه سنتی در نقطه گزاری دچار اشتباه شده و هنگام بافت فرش توسط بافنده اشتباه بافته شود. و یا ممکن است به دلیل ریز بودن نقشه سنتی فرش بافنده دچار اشتباه شده و در بافت فرش اختلال ایجاد شود.
اینجا نقشه کامپیوتری به کمک بافندگان و طراحان فرش آمد تا نقشه فرش در تنوع رنگی بیشتر بودن هیچ خطایی و با سرعت بیشتر تولید شود.
نقشه کامپیوتری فرش چطور طراحی می‌شود؟
از آنجایی که در طراحی نقشه سنتی ممکن است اشتباهاتی رخ دهد که باعث اختلال در بافت فرش و بی ارزش شدن فرش شود، طراحی نقشه کامپیوتری به پا به عرصه فرش گذاشت.
نقشه کامپیوتری با سرعت و دقت بیشتری برای بافت فرش طراحی می‌شود که در پیشرفت صنعت فرش تاثیر بسیار زیادی داشته است. همین راحتی بافت فرش با استفاده از نقشه کامپیوتری باعث شده که اکثر بافندگان فرش، نقشه کامپیوتری را نقشه سنتی ترجیح دهند. تولید کنندگان فرش نیز برای افزایش سرعت و نتیجه بهتر در تولید فرش، نقشه کامپیوتری را انتخاب کرده اند.
مراحل طراحی نقشه کامپیوتری فرش
هر عکس و طرح و نقشی که باب میل شما باشد با استفاده از نقشه کامپیوتری قابل اجرا است.
• پس قدم اول در طراحی نقشه کامپیوتری تعیین طرح و نقش فرش است.
• در قدم دوم طراح نقشه فرش، طرح مدنظر شما را با استفاه از نرم افزارهای نقشه کشی فرش مانند فتوشاپ، عیب و ایرادات عکس و طرح را برطرف می‌کنند.
• در قدم سوم طراح فرش تعداد رنگ های نقشه فرش را تعیین می‌کند و در کاتالوگ فرش وارد می‌کند.
• در قدم چهارم بایستی اندازه فرش یا تابلو فرشی که نقشه کامپیوتری قرار است در بافت آن استفاده شود، تعیین شود تا نقشه کامپیوتری طبق آن ابعاد مشخص شود.
• در قدم آخر طراح نقشه کامپیوتری از نقشه خروجی گرفته و به جای چاپ نقشه فرش به صورت عکس، یکسری اعداد به همراه کاتالوگ رنگ فرش در اختیار بافنده فرش قرار می‌گیرد.
مزایای نقشه کامپیوتری فرش
از مزایای استفاده از نقشه کامپیوتری این است که دیگر شما نیازی به نگرانی بابت پشم و الیاف فرش خود ندارید. بعد از تهیه کاتالوگ فرش آن را برای کوره های رنگریزی می‌‌فرستدن و نخ و پشم مورد نیاز برای ان تهیه و رنگریزی می‌شود. حال شما نخ و نقشه کامپیوتری کامل فرش خود را دریافت می‌کنید.
با استفاده از نقشه کامپیوتری هیچ اشتباهی در بافت فرش شما رخ نداده و همه چیز دقیق پیش می‌رود. همچنین تعداد رنگ استفاده شده در فرش شما کاملا متنوع و طبق سلیقه شما مشخص می‌شود که باعث زیبایی بیشتر و گرانبها شدن فرش شما می‌شود.
مقایسه نقشه کامپیوتری و نقشه سنتی فرش
حال نوبت مقایسه و بررسی این دو نوع نقشه کشی فرش است تا بتوانیم بهترین آنها را برای سود و راحتی خود انتخاب کنیم.
همانطور که خواندیم در طراحی نقشه سنتی ممکن است اشتباهاتی رخ دهد و باعث اختلال در بافت فرش شود. همچنین تعداد رنگ استفاده شده در نقشه سنتی محدود بوده و متنوع نیست. از طرفی تهیه پشم مورد نیاز برای آن دشوار بوده و ممکن است هنگام بافت کم بیاید.
تمام موارد گفته شده در نقشه کامپیوتری رفع شده است. شما با استفاده از نقشه کامپیوتری می‌توانید با تعداد رنگ بیشتر همراه با دقت و سرعت بیشتری نقشه فرش خود را تهیه کنید. با انتخاب نقشه کامپیوتری شما نخ و نقشه کامپیوتری خود را همزمان دریافت می‌کنید و استرس کم آمدن نخ فرش خود را ندارید.
تنها عیب نقشه کامپیوتری قیمت گران آن نسبت به نقشه سنتی است.
نقشه مناسب برای شما کدام است؟
شما قبل از خرید نقشه بهتر است نیاز بازار را بررسی کنید تا مطمعن شوید چه طرح و نقشی پرفروش تر و کاربردی تر است. بعد از آن نقشه موردنظر خود را با استفاده از نقشه کامپیوتری سفارش دهید تا هم از دقت آن مطعمن باشید و هم نخ و نقشه کامپیوتری فرش خود را همزمان دریافت کنید تا اختلالی در بافت فرش شما ایجاد نشود. استفاده از نخ و نقشه کامپیوتری به شما کمک می‌کند تا فقط هزینه مورد نیاز برای بافت فرش خود را بپردازید و نخ های زیادتری که بلااستفاده بماند را خریداری نکنید.
انتخاب نقشه کامپیوتری برای بافت فرش خود هوشمندانه ترین انتخاب است تا فرش زیباتری بدون پرداخت هزینه اضافی خلق کنید.