قدمت فرش به زمانی برمیگردد که انسان به فکر آسایش خود افتاد. فرش ایران نیز تلفیقی از هنر مردم ایران و صبر و تحمل آنها و وجود مواد اولیه با کیفیت به علت وجود دام های زیاد در ایران، است. اما اولین فرش ایرانی در چه زمانی بوجود آمده است؟ چرا ایران مهد فرش جهان شناخته می‌شود؟ در این مقاله قرار است ما به پاسخ این سوالات بپردازیم. پس با ما همراه باشید.
قدیمی ترین قالی ایرانی
قدیمی ترین قالی ایرانی به سال 1949 میلادی برمیگردد. این قالی شامل طرح های دوره هخامنشی و وسایل و اشیاء کشف شده در لرستان است. این قالی قدیمی ترین قالی ایرانی بوده و به همین دلیل ایران را مبدا بافت فرش در جهان شناخته می‌شود. از طرفی در سالنامه چینی سوئی سو از فرش ایرانیان نام برده شده است. قدمت این سالنامه به دوره ساسانیان برمیگردد. تاریخ شروع بافت فرش در جهان متعلق به ایران بوده و به دوره ساسانیان برمیگردد.
صنعت قالی بافی در پیش از تاریخ صدر اسلام در ایران رونق بسیار بیشتری داشته و رشد بیشتری کرده است. یکی از قالی ها که نشان دهنده باغی است آراسته با گل و پرنده و جویبار، به قالی بهار خسرو معروف بوده و از قدیمی ترین قالی های ایرانی بشمار می‌رود.
قالیبافی ایرانی را نیز به قرن سوم هجری نسبت داده اند و از آن در کتاب حدود العالم نام برده شده است.
اما پس از ورود اسلام به ایران چه پیش آمد؟
پس از ورود اسلام به ایران هنر بافت فرش دارای رکود زیادی شد. زیرا اعراب به فرش توجه زیادی نکرده و بیشتر به سفال گری که هنر معروف آنها بود، مشغول بودند. زمانی که خلفای اموی و عباسی بر تخت حکومت نشستند، هنر بافت فرش بار دیگر رونق گرفت زیرا این خلفای تجمل گرا برای زینت بخشیدن به تخت و بارگاه خود به فرش و قالی ایرانی توجه کردند.
طرح و نقش قالی های ایرانی الهام گرفته از چه هستند؟
در ابتدا طرح فرش های ایرانی شامل اشکال هندسی بوده و هنر ایرانی را تجلی میکرد. با گذشت زمان و چیره شدن سلجوقیان بر ایران و صاحب شدن بخشی از آذربایجان، ایرانیان از فرهنگ سلجوقیان نیز ایده گرفته و قالی هایی زیبا را بوجود آوردند. پس از آن تیمور لنگ بر ایران چیره شد و فرهنگ ایرانی دستخوش تغیراتی شد که در بافت طرح قالی ها تاثیرگزار بود. طرح های هندسی قالی ایرانی به طرح های منحنی و و دوار دادند و گل و بوته و پرنده و حیوانات پا در طرح فرش هایی ایرانی گزاشتند.
اولین صادرات فرش ایرانی در چه زمانی بوده است؟
اولین قالی هایی ایرانی در دوره صفویه بوده و به کشورهای اروپایی بوده است. اوج هنر فرش ایرانی در دوره صفویه بوده است که 500 تخته قالی زیبا و خارق العاده از آن دوران به جا مانده است. هنر زیبایی قالی ایرانی در دوران صفویه بحدی بوده است که هنوز هم آن طرح ها رونق داشته و محبوب است. اما باز رکود به قالی ایرانی پا گزاشت. رکود بعدی قالی و فرش ایران به زمانی برمیگردد که افغان ها باعث شسکت سلسله صفویه شدند. این رکورد تا پایان حکومت قاجاریه ادامه داشت.
بار دیگر در قرن 14 هجری قمری تقاضای زیادی برای فرش ایرانی در سرتاسر جهان بوجود آمد و کشورهایی زیادی مثل انگلستان، یونان ، آمریکا و سویس در بازار قالی ایران سرمایه گزاری کردند و از این هنر ارزشمند ایرانی سود بردند.
زیباترین قالی هایی ایرانی از این دوره هنوز موجود بود که تجلی کننده هنرمندی ایرانیان است.
پس از خلع ید از کمپانی شرق، دست این شرکت های خارجی از این هنر ایرانی کوتاه شد و شرکت سهامی فرش ایران بازار قالی و فرش را بدست گرفت. این شرکت تا به امروز به رشد قالی و فرش ایرانی در انواع دستبافت و ماشینی اقدامات زیادی انجام داده و باعث رونق این هنر با ارزش شده است.
چرا ایران مهد فرش جهان است؟
ایران مهد فرش جهان است زیرا با وجود سختی هایی زیاد، با صبر زیاد برای پابرجا نگهداشتن این هنر تلاش کرده اند و همواره از خلاقیت و مواد اولیه مرغوب برای خلق آثار هنری ارزشمند، اقدام کرده اند.